Wiele osób przed skierowaniem sprawy o zapłatę do sądu zastanawia się czy warto? Koszty oraz czas postępowania sądowego w wielu przypadkach działają odstraszająco. Jeśli dodać do tego brak pewności, co do skuteczności postępowania egzekucyjnego, wiele osób rezygnuje (zwłaszcza przy niskich kwotach zadłużenia). Czy jest to słuszna decyzja i jakie są koszty pozwania dłużnika  – o tym w poniższym wpisie.

[lwptoc depth=”1″]

Koszty wezwania dłużnika do zapłaty

W aktualnym stanie prawnym przepisy wprost nie nakładają na wierzyciela obowiązku wezwania dłużnika do zapłaty przed pozwaniem go. Jest to jednak wskazane, aby uchronić się przed zarzutem przedwczesności postępowania sądowego. W niektórych przypadkach, np. gdy z okoliczności nie wynika, w jakim terminie dług miał zostać uregulowany, jest to wręcz konieczne. Z wysłaniem wezwania do zapłaty, poza znaczkiem pocztowym, nie wiążą się żadne dodatkowe ustawowe opłaty. Co istotne, w sprawach gospodarczych, można domagać się w tego tytułu rekompensaty (szerzej na ten temat tutaj i tutaj).

Oczywiście powierzenie sporządzenia wezwania pełnomocnikowi może się wiązać z koniecznością uregulowania wynagrodzenia, zwłaszcza jeśli umowa obejmuje wyłącznie tę czynność. Należy jednak pamiętać, że prawidłowe sformułowanie wezwania do zapłaty ma doniosłe znaczenie dla dalszego postępowania. Może się bowiem zdarzyć, że przed wysłaniem pozwu trzeba będzie ponowić wezwanie, ze względu na błędy w samodzielnie sporządzonym piśmie.

Jeżeli potrzebujesz pomocy zapraszamy do kontaktu – Kancelaria Adwokacka Katowice – biuro@adwokatagk.pl lub tel. 322541818.

Opłata od pozwu o zapłatę

Skierowanie sprawy do sądu, bez względu na to czy wierzyciel działa sam, czy przez pełnomocnika, wymaga uiszczenia opłaty sądowej. Opłata co do zasady wynosi 5 % tzw. wartości przedmiotu sporu (WPS), czyli po prostu dochodzonej należności (bez odsetek czy innych kosztów).

W sprawach, których wspomniany WPS nie przekracza 20.000 zł, stosuje się jednak opłaty stałe, które wynoszą przy WPS:

• do 500 zł – 30 zł,
• > 500 zł do 1500 zł – 100 zł,
• > 1.500 zł do 4.000 zł – 200 zł,
• > 4.000 zł do 7.500 zł – 400 zł,
• > 7.500 zł do 10.000 zł – 500 zł,
• > 10.000 zł do 15.000 zł – 750 zł,
• > 15.000 zł do 20.000 zł – 1.000 zł.

Niższe opłaty obowiązują również w postępowaniu elektronicznym oraz w tzw. postępowaniu nakazowym (w dużym skrócie, gdy dłużnik pisemnie uznał dług).

Inne koszty postępowania sądowego przeciw dłużnikowi

Jeśli w sprawie chcemy złożyć dokumenty w języku obcym, to do pozwu trzeba załączyć ich tłumaczenie i to najlepiej przysięgłe (tzw. uwierzytelnione). Wiąże się to naturalnie z koniecznością poniesienia kosztów ich przetłumaczenia. Zaś, w przypadku ustanowienia pełnomocnika, należy także uiścić opłatę skarbową (do urzędu miasta) w kwocie 17 zł.

Znaczna część spraw o zapłatę kończy się wydaniem tzw. nakazu zapłaty (bez rozprawy sądowej). Może się jednak zdarzyć, że z różnych względów sprawa zostanie skierowana na posiedzenie. Wówczas koszty postępowania mogą wzrosnąć, np. o koszty opinii biegłego, koszty stawiennictwa świadków w sądzie, koszty tłumacza przysięgłego, wydatki na dojazdy pełnomocnika, itp. O kosztach tych sąd rozstrzyga z reguły w wyroku, przy czym w przypadku wydatków na biegłych/tłumaczy sąd może zobowiązać jedną ze stron (zwykle stronę wnioskującą o przeprowadzenie takiego dowodu) do ich wyłożenia z góry.

Wynagrodzenie pełnomocnika

Jeśli prowadzenie sprawy powierzymy adwokatowi albo radcy prawnemu, trzeba się liczyć z koniecznością uiszczenia wynagrodzenia za świadczoną pomoc. Jego wysokość zależy od zawartej z pełnomocnikiem umowy.

Natomiast w przypadku wygrania sprawy, sąd zasądza od strony przegrywającej zwrot kosztów zastępstwa procesowego. Kwotę, jaką sąd zasądzi, regulują rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie (odpowiednio radców prawnych), a jej wysokość zależy w głównej mierze od wspomnianego już wcześniej WPS. Może się zatem różnić od kwoty poniesionej przez wierzyciela w ramach zawartej z pełnomocnikiem umowy. Chociażby z tego względu, że sąd zasądza te koszty bez VAT-u, a pełnomocnik ma obowiązek jego doliczenia.

Zwolnienie od kosztów sądowych

Osoba, która nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny lub jeśli ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek, może złożyć do sądu wniosek o zwolnienie jej od kosztów sądowych. Do wniosku takiego należy załączyć oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym, który pobrać można tutaj.

Strona zwolniona od kosztów, a w niektórych przypadkach także strona niezwolniona, może domagać się ustanowienia pełnomocnika z urzędu. Wówczas strona nie ponosi kosztów wynagrodzenia pełnomocnika. Jednakże należy się liczyć z tym, że sąd uwzględni taki wniosek, wyłącznie jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny.

Czy dłużnik ponosi koszty pozwania?

Na etapie wytoczenia powództwa, dłużnik nie ponosi żadnych jego kosztów. Ewentualne jego wydatki w ramach postępowania sądowego sprowadzają się do czynności podejmowanych z jego inicjatywy (np. wniesienie zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, koszty tłumaczeń składanych przez niego dokumentów, koszty jego dojazdów do sądu, itp.).

Niemniej jednak, w orzeczeniu kończącym (przy założeniu, że dłużnik przegra sprawę w całości) sąd obciąży dłużnika wszystkimi kosztami postępowania. Innymi słowy sąd zasądzi na rzecz wierzyciela od dłużnika zwrot opłaty sądowej, opłaty od pełnomocnictwa, wynagrodzenia pełnomocnika wg stawek określonych w rozporządzeniu, opinii biegłego, itp. Sąd może również uwzględnić inne wydatki (koszty dojazdów, tłumaczeń, itp.) jeśli złożony zostanie ich udokumentowany wykaz (tzw. spis kosztów).

Uwaga: Sąd zasądzi na rzecz wierzyciela koszty wyłącznie wówczas, gdy najpóźniej przed zamknięciem rozprawy złoży spisu kosztów albo zgłosi wniosek o przyznanie kosztów według norm przepisanych. Terminu tego nie da się przywrócić, dlatego bardzo ważne jest, aby o wniosku tym nie zapomnieć.

Koszty postępowania egzekucyjnego

Zdarza się tak, że dłużnik płaci całą należność oraz zasądzone od niego na rzecz wierzyciela koszty po otrzymaniu nakazu zapłaty czy wyroku. Jednak w zdecydowanej większości przypadków w celu odzyskania pieniędzy (w tym kosztów postępowania), wierzyciela czeka jeszcze postępowanie egzekucyjne.

Jest to niestety kolejny etap, w ramach którego to wierzyciel wykłada zaliczki na koszty tego postępowania z własnej kieszeni. Koszty te, podobnie jak w postępowaniu sądowym, są w ostatecznym rozrachunku przyznawane wierzycielowi od dłużnika – na podstawie odpowiedniego postanowienia komornika. Czyli zobowiązanym do ich poniesienia jest dłużnik.

Problem pojawia się w sytuacji, gdy dłużnik jest niewypłacalny do tego stopnia, że egzekucja okazuje się bezskuteczne. Bowiem, pomimo że formalnie (na papierze) zobowiązanym do zapłaty zarówno należności, jak i kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnych jest dłużnik, to w rzeczywistości wszystkie te koszty wyłożone zostały dotychczas przez wierzyciela. Na dodatek perspektywa ich odzyskania blednie.

Zatem czy warto pozwać dłużnika? Jakie są koszty pozwania dłużnika?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna i zależy od wielu czynników. Duże znaczenie ma wysokość zadłużenia oraz ewentualnie posiadane informacje o sytuacji majątkowej dłużnika. W wielu przypadkach znaczenie może mieć również odpowiednia taktyka – np. rozkładanie poszczególnych etapów postępowania w czasie tak, aby nie kreować dodatkowych kosztów i jednocześnie zabezpieczyć możliwość egzekwowania roszczenia w przyszłości.

Poniżej krótkie podsumowanie, które mam nadzieję posłuży, jako wskazówka:

Wady:

• wierzyciel wykłada pieniądze na pokrycie kosztów wszystkich postępowań,
• brak gwarancji odzyskania należności,
• odzyskiwanie pieniędzy może się odwlec w czasie.

Zalety:

• jedyny prawny sposób zmuszenia dłużnika do zapłaty,
• dłużnik jest zobowiązany do zwrotu poniesionych przez wierzyciela kosztów,
• dług stwierdzony wyrokiem może się w zasadzie nigdy nie przedawnić, gdy egzekucja jest wszczynana przed przedawnieniem,
• uprawnienie do wrzucenia długu w koszty (w przypadku przedsiębiorców),
• możliwość ustanowienia hipoteki przymusowej na nieruchomości dłużnika (gdy z jakichś przyczyn egzekucja nie przynosi efektu),
• komornik może wpisać dłużnika do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych.

Jeśli chciałbyś uzyskać więcej informacji na temat windykacji należności zachęcam do zapoznania się z naszą ofertą, jak również wypróbuj wersję demonstracyjną naszego autorskiego programu “Wierzyciel“.

Podstawy prawne:

– kodeks postępowania cywilnego

– ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie,

– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych,

– ustawa o księgach wieczystych i hipotece.

Stan prawny na 02.2020 r.