Od wielu lat można zaobserwować, że rynek pracy w Polsce jest tzw. rynkiem pracownika. Wynika to z faktu, że w Polsce brakuje pracowników, a zwłaszcza tych wykwalifikowanych. Wielu z nich, szukając lepszego zarobku, wyjeżdża bowiem do pracy za granicę. Powoduje to, że w praktyce to pracownicy dyktują pracodawcom w Polsce warunki zatrudnienia. Ci z kolei prześcigają się w tzw. “benefitach” oferowanych pracownikom, byle tylko pozyskać wykwalifikowanego pracownika. Nikogo nie dziwi już więc oferowanie pracownikom samochodu, laptopa czy telefonu służbowego. Oferta prywatnej opieki medycznej czy karnetu sportowego również jest już na porządku dziennym zwłaszcza w większych korporacjach. Co to jest to prawo pracy? Na co pracownicy powinni zwracać szczególną uwagę zawierając umowę i pracę, a następnie realizując stosunek pracy?
Indywidualny stosunek pracy reguluje przede wszystkim zawierana przez strony umowa o pracę. W takiej umowie określa się nie tylko stanowisko i wynagrodzenie pracownika oraz rodzaj tej umowy, ale również cały szereg dodatkowych kwestii. W tym obowiązującą dobową i tygodniową normę czasu pracy, częstotliwość wypłaty wynagrodzenia, wymiar przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego i wiele innych. Kancelaria opiniuje dla pracowników przedłożone im przez potencjalnych pracodawców projekty umów o pracę oraz doradza na co zwrócić szczególną uwagę przy podpisywaniu tego typu umów.
Wypowiadanie umów o pracę wcale nie jest takie proste jakby się to mogło wydawać na pierwszy rzut oka. W każdym przypadku wypowiedzenie umowy o pracę musi być zgodne z prawem. Z tym pracodawcy w praktyce najczęściej nie mają problemów. Te pojawiają się z kolei z uzasadnianiem wypowiedzeń umów o pracę zawartych na czas nieokreślony. Pamiętać bowiem należy, że przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę musi być konkretna i prawdziwa. W praktyce nie zawsze tak jest.
Jeśli pracownik nie zgodzi się z wręczonym mu wypowiedzeniem o pracę, to może odwołać się do sądu pracy. Musi jednak pamiętać, że musi to zrobić w określonym terminie, o czym pracodawca musi go pouczyć. Sąd pracy będzie badał czy wypowiedzenie umowy o pracę było zgodne z prawem i czy było uzasadnione.
Jeśli wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony byłoby niezgodne z prawem, to pracownik będzie mógł żądać od pracodawcy odszkodowania. Tego samego może żądać pracownik w przypadku, gdy złożone mu wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony będzie niezgodne z prawem i/lub będzie nieuzasadnione. Ponadto, w tej drugiej sytuacji, pracownik może również żądać przywrócenia go do pracy na dotychczasowych warunkach. Pracownicy powinni zatem każdorazowo weryfikować czy złożone im wypowiedzenie umowy o pracę spełnia wymogi. Kancelaria doradza pracownikom w tym zakresie, jak również przygotowuje odwołania od tych wypowiedzeń i reprezentuje pracowników w sporach sądowych.
W niektórych przypadkach ustawodawca przewidział możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia zarówno z winy pracownika lub bez jego winy. Kodeks pracy szczegółowo reguluje kwestię tego kiedy można, a kiedy nie można, skorzystać z tego rozwiązania.
W niektórych przypadkach ustawodawca przewidział możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia zarówno z winy pracownika lub bez jego winy. Kodeks pracy szczegółowo reguluje kwestię tego kiedy można, a kiedy nie można, skorzystać z tego rozwiązania. Kancelaria doradza pracownikom w zakresie rozwiązywania umów o pracę bez wypowiedzenia, jak również przygotowuje odwołania od tych rozwiązań i reprezentuje pracowników w sporach sądowych.
Nie każde zwolnienie z pracy wiąże się z otrzymaniem przez pracownika odprawy. Ustawodawca szczegółowo reguluje kiedy, jakim pracownikom i na jakich zasadach przysługuje odprawa. Warto sprawdzić czy w danym przypadku pracownikowi będzie przysługiwać odprawa. Kancelaria pomaga pracownikom w dochodzeniu ich roszczeń wobec pracodawców z tytułu odprawy.
Pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Kwestię tę reguluje szczegółowo rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.
Z tytułu podróży służbowej krajowej oraz podróży służbowej zagranicznej odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę pracownikowi przysługują: diety oraz zwrot kosztów. Na ten zwrot kosztów mogą składać się koszty przejazdów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej, noclegów, innych niezbędnych udokumentowanych wydatków określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.
Taką podróż pracownik musi rozliczyć w ciągu 14 dni od jej zakończenia. Pracownik będzie musiał okazać pracodawcy faktury lub paragony potwierdzające poniesione przez niego koszty. Jeśli nie jest to możliwe składa on pisemne oświadczenie o poniesionym koszcie i przyczynach braku jego udokumentowania. Kancelaria pomaga pracownikom w dochodzeniu ich roszczeń wobec pracodawców z tytułu diet i zwrotu należności.
Pracodawcy powinni zwrócić pracownikom koszty używania przez nich w celach służbowych samochodów prywatnych. Nie wszyscy jednak o tym pamiętają.
Jeśli pracownik będzie używał swojego samochodu prywatnego do celów służbowych w ramach jazd lokalnych powinien zadbać o to, żeby zawrzeć z pracodawcą umowę cywilnoprawną w tym zakresie. Zwrot kosztów następuje wówczas albo w ramach ryczałtu albo według tzw. kilometrówki (na podstawie prowadzonej ewidencji).
Jeśli z kolei będą to jazdy zamiejscowe wówczas zastosowanie znajdą przepisy w sprawie szczegółowych zasad ustalania oraz wysokości należności przysługujących pracownikowi z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Kancelaria pomaga pracownikom w dochodzeniu ich roszczeń wobec pracodawców z tytułu używania przez nich samochodów prywatnych w celach służbowych.
Niestety praktyka pokazuję, że nie zawsze da się uniknąć pracowniczych sporów sądowych. Te sprowadzają się najczęściej do kwestii finansowych. Czyli do odwołań od wypowiedzeń umów o pracę, rozwiązań umów o pracę bez wypowiedzenia (tzw. dyscyplinarki), wypłat odpraw, premii, nagród jubileuszowych i innych. Coraz częściej pracownicze spory sądowe dotyczą też kwestii mobbingu w pracy. Kancelaria reprezentuje pracowników w pracowniczych sporach przez sądami.
Nic więc dziwnego, że zarówno wśród pracodawców, jak i pracowników pojawiają się pytania co dalej. Przede wszystkim co z obowiązkiem świadczenia pracy i z wypłatami wynagrodzeń. Z jakiej pomocy w ramach tarczy antykryzysowej mogą skorzystać pracodawcy? Kancelaria pomaga pracownikom w tych trudnych czasach pandemii. Zapraszamy również do zapoznania się z wpisem na kancelaryjnym blogu w tym temacie.
