Opłaty stałe – czesne za żłobek, przedszkole czy szkołę, karnet na siłownie, abonament do sali koncertowej i obiektów rekreacyjnych, opłaty za kursy języków obcych i wiele, wiele innych opłat regulujemy w zamian za możliwość stałego dostępu do tych usług. W zdecydowanej większości usługi te są aktualnie przez koronawirusa niedostępne i niestety nie wiadomo, kiedy będzie można z nich ponownie korzystać. W związku z tym pojawia się pytanie czy koronawirus ma wpływ na opłaty stałe? Czy nadal należy je regulować? Ewentualnie, w przypadku ich uiszczenia z góry, czy należy się zwrot za niewykorzystany zakres?
Koronawirus – rozwiązanie umowy o pracę
Koronawirus – ograniczenia w życiu codziennym na dzień 25.03.2020
Koronawirus – poradnik przedsiębiorcy na dzień 24.03.2020
Koronawirus a wynagrodzenie przestojowe
Koronawirus a zatory płatnicze
Koronawirus i regulowanie opłat stałych, a postanowienia umowne
W wielu przypadkach kwestie braku możliwości wykonywania umowy przez którąkolwiek ze stron z przyczyn od niej niezależnych umowa reguluje dość ogólnie. Zwykle reguluje je osobny paragraf dotyczący tzw. siły wyższej. Co do tego zaś, że pandemia SARS-CoV-2 jest zdarzeniem nadzwyczajnym i wypełniającym znamiona zdarzenia siły wyższej, chyba nikt nie ma już wątpliwości. W takim wypadku, należy przeanalizować zawarte w umowie postanowienia pod kątem ewentualnie zastrzeżonej przez strony procedury działania. Umowa może bowiem przewidywać np. automatyczne jej przedłużenie o okres, w jakim nie było możliwe korzystanie z opłaconych usług. Takie rozwiązania są możliwe m.in. w przypadku usług całorocznych.
Nie ma się jednak co oszukiwać, w większości umów postanowienia dotyczące siły wyższej są ramowe. Sprowadzają się w zasadzie do zdefiniowania siły wyższej, jak również wyłączenia odpowiedzialności z tytułu niewykonania czy nienależytego umowy. Tym samym, odpowiedź na zadane pytanie wynikać będzie w zdecydowanej większości przypadków z powszechnie obowiązującego prawa.
Może się także zdarzyć, że usługodawcy będą wychodzili naprzeciw zaistniałej sytuacji proponując różnego rodzaju rozwiązania nieujęte wcześniej w umowie – zawieszenia płatności, obniżki, wydłużenie umowy celem wykorzystania nadpłaty, itp.
Koronawirus a obowiązek regulowania opłat stałych, gdy brak postanowienia umownego
Nawet jeśli w umowie nie określono, co zrobić, gdy jedna ze stron nie można się z niej wywiązać, przewiduje to kodeks cywilny.
Jak wskazano już wcześniej, zaistniałą obecnie sytuację powinniśmy traktować, jako okoliczność niezależna od którejkolwiek ze stron. W takim wypadku, jeśli usługi nie da się zrealizować, druga strona nie może żądać zapłaty za nią. Jednocześnie, jeśli strona ta otrzymała już płatność, można żądać od niej zwrotu zapłaconego wynagrodzenia. Przy czym, jeśli usługa została zrealizowana chociażby w części, za tę zrealizowaną część wynagrodzenie należy się proporcjonalnie.
Czy usługodawca może żądać części opłaty stałej?
Jeśli wynagrodzenie stanowi ekwiwalent dostarczanej usługi, a usługa nie jest zrealizowana, to zgodnie z poprzednim akapitem wynagrodzenie się nie należy.
Niemniej jednak, jeśli umowa obejmuje szereg usług, w tym np. dostęp do materiałów szkoleniowych online, lub możliwe jest jej zdalne wykonanie w części (np. indywidulane zajęcia online), wówczas wynagrodzenia za tę część jest uzasadnione.
Z prawnego punktu widzenia zaistniała sytuacja z oczywistych względów nie napawa przedsiębiorców optymizmem. Usługodawcy w celu wykonania umowy (zrealizowania usługi) ponoszą bowiem liczne pośrednie koszty stałe. Zatem, pomimo że usługi jako takie nie są świadczone, o tyle cała infrastruktura przygotowana pod ich realizację jest w zdecydowanej większości przypadków utrzymywana. Mowa tutaj nie tylko o pracownikach, ale także o czynszach za lokal, ratach leasingowanych urządzeń, licencjach, itp. Do tej pory koszty te pokrywano natomiast właśnie z opłat stałych.
Zatem przed sięgnięciem po środki ostateczne (odmowę zapłaty czy żądanie zwrotu uiszczonej opłaty stałej), należy rozważyć czy zależy nam na powrocie do utrzymywanej dla nas infrastruktury. Wszyscy liczymy przecież, że sytuacja jest przejściowa, zatem powrót do „normalności” kiedyś nastąpi.
Koronawirus a czynsz, raty kredytu, leasingu, koszty pracownicze, czyli w jaki sposób usługodawcy mogą ograniczyć ponoszone przez nich opłaty stałe?
W związku z powyższym, w chwili obecnej trwają intensywne prace nad tzw. tarczą antykryzysową. Ponieważ regulacji tych jeszcze nie uchwalono, o szczegółach poinformujemy w kolejnych wpisach. Niemniej jednak już teraz przedsiębiorcy mogą podejmować pewne kroki zmierzające do zredukowania kosztów stałych.
Zapraszam od przeczytania wpisu dla przedsiębiorców i pracowników “Koronawirus a prawo pracy”.
Co się zaś tyczy innych zobowiązań – w pierwszej kolejności należy sięgnąć do umowy. Być może w jej treści przewidziano zawieszenie możliwość obniżenia czy wręcz zwolnienia z obowiązku zapłaty wynagrodzenia wskutek działania siły wyższej.
Dodatkowo, w wielu miastach podjęto już uchwały redukujące czynsze najmu lokali użytkowych pozostających w zasobach komunalnych. Również część banków zapowiedziała możliwość złożenia wniosków o odroczenie spłaty kredytów.
W ostateczności przedsiębiorcy niemogący zrealizować świadczeń wzajemnych mogą rozważyć skorzystanie z tzw. klauzuli nadzwyczajnej zmiany stosunków. Przewiduje ona możliwość zwrócenia się do sądu o zmianę wysokości świadczenia czy wręcz rozwiązanie umowy. Aby skorzystać z tego uprawnienia, spełnione muszą być jednak łącznie następujące przesłanki:
– sytuacja jest wynikiem nadzwyczajnej zmiany stosunków,
– spełnienie świadczenia na dotychczasowych warunkach wiąże się z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby rażącą stratą,
– sytuacji tej nie strony nie przewidywały przy zawarciu umowy.
Jeżeli potrzebujesz pomocy, zapraszamy do kontaktu – adwokat Katowice – biuro@adwokatagk.pl tel. 322541818
Stan prawny 21.03.2020 r.
