Uznanie za obywatela polskiego, czyli kiedy cudzoziemiec może wnioskować o obywatelstwo polskie.

Inne wpisy związane z prawami cudzoziemców znajdą Państwo tutaj.

Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą z zakresu obsługi prawnej cudzoziemców.

[lwptoc]

Trzy drogi do obywatelstwa polskiego

Obywatelstwo polskie można uzyskać na 3 sposoby. Po pierwsze z mocy prawa, po drugie przez nadanie i po trzecie przez uznanie za obywatela polskiego.

Z mocy prawa obywatelstwo polskie nabywa się z chwilą urodzenia, gdy przynajmniej jeden z rodziców to obywatelstwo już posiada. Ponadto, istnieje kilka sytuacji szczególnych odnoszących się do małoletnich. O tym mogą Państwo przeczytać m.in. tutaj.

Drugą drogą jest nadanie obywatelstwa przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej. Jest to droga dość trudna. Przesłanki uzyskania obywatelstwa w ten sposób nie są skonkretyzowane. Jednak można stwierdzić, że co do zasady, jeżeli związek cudzoziemca z Polską jest bardzo silny, np. w istotny sposób przyczynia się do propagowania kultury polskiej za granicą, osiąga sukcesy czy to naukowe, czy inne, to istnieje szansa na uzyskanie przez niego obywatelstwa w ten sposób. Dodatkowym atutem mogą być polskie korzenie.

Dzisiejszy wpis poświęcony jest jednak trzeciej drodze, czyli uznaniu za obywatela. W tym wypadku, o ile spełnione są przesłanki i nie występuje przesłanka negatywna, cudzoziemiec obywatelstwo polskie uzyska.

Uznanie za obywatela Rzeczpospolitej Polskiej

Ustawa przewiduje w tym wypadku sporo możliwości, w większości wiążą się z dość długim pobytem w Polsce. Można jednak zauważyć, że im związek z Polską jest silniejszy, tym szybciej będzie można wnioskować o uznanie za obywatela.

Ogólne przesłanki uzyskania obywatelstwa w tym trybie, które musi każdy spełnić, to:

1. pobyt na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej albo prawa stałego pobytu,
2. udowodnienie odpowiednio długiego i nieprzerwanego pobytu w Polsce na jednej z podstaw podanych w pkt 1. Szczegóły dalej.
3. cudzoziemiec musi posiadać tzw. urzędowe potwierdzenie znajomości języka polskiego na poziomie B1. Chodzi o uzyskanie pozytywnego wyniku na państwowym egzaminie z języka polskiego. Wyjątki – tj. znajomości języka polskiego nie musi dodatkowo potwierdzać:

• osoba małoletnia,
• osoba, która posiada świadectwo ukończenia szkoły w Polsce, lub szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim.

Pobyt nieprzerwany

Zgodnie z art. 195 ust. 4 ustawy o cudzoziemcach za nieprzerwany pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się taki jego pobyt, gdy żadna z przerw w jego trakcie nie była dłuższa niż 6 miesięcy. Ponadto suma przerw nie może przekroczyć 10 miesięcy. Zatem przed złożeniem wniosku z pewnością warto przeliczyć wszystkie przerwy w trakcie pobytu w Polsce, który będzie podstawą do ubiegania się o obywatelstwo.

Wyjątki.

Przerwy mogą być dłuższe, jeżeli były spowodowane:

1. wykonywaniem przez cudzoziemca obowiązków zawodowych lub świadczeniem poza Polską na podstawie umowy zawartej z pracodawcą, którego siedziba znajduje się w Polsce, lub
2. towarzyszeniem cudzoziemcowi, o którym mowa w pkt 1, przez jego małżonka lub małoletnie dziecko, lub
3. szczególną sytuacją osobistą wymagającą obecności cudzoziemca poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przerwa ta trwała nie dłużej niż 6 miesięcy, lub
4. wyjazdem poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu odbycia praktyk lub uczestnictwa w zajęciach, przewidzianych w toku studiów w polskiej uczelni.

Ile czasu trzeba być w Polsce

W zależności od okoliczności, w związku z którymi cudzoziemiec przebywa w Polsce, inna będzie długość wymaganego nieprzerwanego pobytu. Inne też będą ewentualne dodatkowe przesłanki do spełnienia. W praktyce oczywiście cudzoziemiec musi w Polsce przebywać dłużej. Należy bowiem pamiętać, że najpierw musi uzyskać jedną z wymaganych decyzji pobytowych tj. zezwolenie na pobyt stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej albo prawo stałego pobytu. A do tego też wymagany jest długotrwały pobyt w Polsce.

3 lata pobytu

Po pierwsze do ubiegania się o uznanie za obywatela polskiego uprawnia 3 letni nieprzerwany pobytu cudzoziemca w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej albo prawa stałego pobytu, gdy cudzoziemiec ponadto posiada w Polsce stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego w Polsce.

2 lata pobytu

Cudzoziemiec zostanie uznanym za obywatela polskiego, jeżeli udowodni 2 letni nieprzerwany pobyt w Polsce:

1. na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, prawa stałego pobytu, gdy ponadto pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub nie posiada żadnego obywatelstwa,
2. albo na podstawie zezwolenia na pobyt stały, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Rzeczypospolitej Polskiej.

1 rok pobytu

W szczególnej sytuacji są cudzoziemcy przebywający w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, które uzyskali w związku z polskim pochodzeniem lub posiadaną Kartą Polaka. Wystarczające będzie, jeżeli będą w Polsce przebywać na tej podstawie (zezwolenia na pobyt stały) co najmniej 1 rok.

Brak wymogu długości pobytu

Z kolei w poniższych sytuacjach cudzoziemiec nie musi udowodnić długotrwałego pobytu na podstawie ww. decyzji. Jednak musi spełnić innego rodzaju przesłanki.

Po pierwsze jest małoletnim cudzoziemcem przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu, którego

• jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie z rodziców, nieposiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie;
• co najmniej jednemu z rodziców zostało przywrócone obywatelstwo polskie, a drugie z rodziców, nieposiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie.

Po drugie jest cudzoziemcem przebywającym nieprzerwanie i legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 10 lat (np. na podstawie zezwoleń na pobyt czasowy) i dodatkowo spełnia łącznie następujące warunki:

• posiada zezwolenie na pobyt stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawo stałego pobytu (niezależnie od tego jak długo),
• posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego.

Podsumowanie. Przesłanki negatywne

Procedura uznania za obywatela polskiego, po spełnieniu konkretnych przesłanek ustawowych, w zasadzie gwarantuje uzyskanie obywatelstwa. Jedyną przesłanką negatywną, jest ustalenie przez Wojewodę, że uzyskanie przez cudzoziemca obywatelstwa stanowiłoby zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Jeżeli potrzebujesz:

• porady prawnej z zakresu pobytu lub pracy cudzoziemców w Polsce,
• pomocy w prowadzeniu sprawy o zezwolenie na pobyt, zezwolenie na pracę lub dotyczącej obywatelstwa polskiego,

zapraszamy do kontaktu – adwokat Katowice – biuro@adwokatagk.pl tel. 322541818

Podstawa prawna: Ustawa o obywatelstwie polskim, Ustawa o cudzoziemcach

Stan prawny: 12.2021 r.