Co to jest zastaw rejestrowy.
Zastaw rejestrowy jest ograniczonym prawem rzeczowym, służącym zabezpieczeniu wierzytelności.
Jest on podobny w swoim charakterze do hipoteki, tylko przedmiot obciążenia jest inny.
Przedmiotem obciążonym zastawem (w tym rejestrowym) mogą być przede wszystkim rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe.
Co do zasady – zastaw rejestrowy wygasa z chwilą wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczonej zastawem.
Odmienna sytuacja ma miejsce w przypadku, gdy umowa zastawnicza przewiduje dalsze trwanie zastawu na wypadek np. powstania nowej wierzytelności między tymi samymi podmiotami.
Co do zasady zastaw rejestrowy trwa maksymalnie 20 lat. Jeśli strony chcą go przedłużyć ponad ten okres – wówczas mogą to zrobić maksymalnie na 10 lat, składając do rejestru zastawów zmianę umowy zastawniczej.
Możliwy jest zbieg zastawów na danym przedmiocie. Wówczas o pierwszeństwie zaspokojenia decyduje pierwszeństwo wpisu w rejestrze, o którym z kolei decyduje pierwszeństwo wpływu do rejestru wniosku o wpis. Wnioski złożone tego samego dnia uważa się za złożone równocześnie, dlatego korzystają ze wspólnego pierwszeństwa.
Co można obciążyć zastawem rejestrowym.
W szczególności mogą być nim obciążone następujące:
1) rzeczy oznaczone co do tożsamości;
2) rzeczy oznaczone co do gatunku, jeżeli w umowie zastawniczej określona zostanie ich ilość oraz sposób wyodrębnienia od innych rzeczy tego samego gatunku;
3) zbiór rzeczy ruchomych lub praw, stanowiący całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny;
4) wierzytelności;
5) prawa na dobrach niematerialnych;
6) prawa z papierów wartościowych;
7) prawa z niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych
Ustanowienie zastawu rejestrowego.
Do ustanowienia zastawu rejestrowego potrzebna jest umowa zastawnicza oraz wpis do rejestru.
Udogodnienia dla dłużnika wynikające z zabezpieczenia zastawem
Zasadą jest, że zastawca
1) może korzystać z przedmiotu zastawu rejestrowego zgodnie z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem;
2) powinien dbać o zachowanie przedmiotu zastawu rejestrowego w stanie nie gorszym niż wynikający z prawidłowego używania;
3) w wyznaczonym przez zastawnika stosownym terminie obowiązany jest umożliwić zastawnikowi zbadanie stanu przedmiotu zastawu rejestrowego
Dodatkowo – inaczej niż przy hipotece – zastawnik może zobowiązać zastawcę w umowie zastawniczej, do nie zbywania lub nie obciążania przedmiotu obciążonego zastawem przed wygaśnięciem zastawu.
Udogodnienia dla wierzyciela
Dla wierzyciela z pewnością dużym udogodnieniem jest sposób zaspokojenia z przedmiotu zastawu.
Co do zasady zaspokojenie wierzyciela odbywa się według przepisów o postępowaniu egzekucyjnym.
Istnieją jednak również przypadki, gdy wierzyciel może się zaspokoić wprost z przedmiotu zastawu. Ma to miejsce, gdy przedmiotem zastawu są:
1) zastaw rejestrowy ustanowiony został na instrumentach finansowych zapisanych na rachunku papierów wartościowych lub na innym rachunku w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;
2) przedmiotem zastawu rejestrowego są rzeczy występujące powszechnie w obrocie towarowym;
3) przedmiotem zastawu rejestrowego są rzeczy, wierzytelności i prawa lub zbiory rzeczy lub praw stanowiące całość gospodarczą, a strony w umowie zastawniczej ściśle oznaczyły wartość przedmiotu zastawu albo określiły sposób ustalenia jego wartości dla zaspokojenia zastawnika;
4) przedmiotem zastawu rejestrowego jest wierzytelność z rachunku bankowego.
A ponadto strony przewidziały taki sposób zaspokojenia w umowie zastawniczej.
Rejestr zastawów
Rejestr zastawów prowadzą sądy rejonowe. Wpisów do rejestru dokonuje się na urzędowych formularzach. Wpisy w rejestrze podlegają opłacie. Postępowanie o wpis do rejestru zastawów jest cywilnym postępowaniem rejestrowym. Dlatego toczy się na podstawie kodeksu postępowania cywilnego.
Z rejestru zastawów każdy może uzyskać informacje, zaświadczenie i odpis – również uiszczając odpowiednią opłatę.
Stan prawny na 08.2021
Podstawa prawna – ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów
