Zadośćuczynienie za niewykonanie umowy.
Każdy z nas, zarówno w trakcie swojego życia prywatnego jak i zawodowego doświadczył konsekwencji niewykonania umowy przez nieuczciwego kontrahenta.
Sytuacja taka może przydarzyć się w najróżniejszych obszarach życia- jak w przypadku zabiegu medycznego, usługi edukacyjnej, czy remontu, który miała wykonać firma budowlana. Zdarzenia takie powodują niedogodności zarówno dla naszego portfela, jak i kondycji psychicznej, wpływając negatywnie na nasze emocje. Niejednokrotnie powodują stan wzburzenia, irytacji czy zmartwienia. Powszechnie wiadomo, że strona umowy, która doznała szkody w związku z jej niewykonaniem, może domagać się odszkodowania. Dotyczy ono strat finansowych, jakie przez to poniosła. Mniej znane, a jednocześnie bardziej kontrowersyjna jest możliwość uzyskania zadośćuczynienia za taką krzywdę. W treści tego artykułu przybliżymy Państwu zagadnienie, jakim jest zadośćuczynienie za niewykonanie umowy i postaramy się odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania.
W jaki sposób zadośćuczynienie sposób odróżnia się od odszkodowania?
Oba te świadczenia stanowią formę rekompensaty. To co je odróżnia, to rodzaj dobra, którego naruszenie mają niwelować.
Odszkodowanie ukierunkowane jest na naprawienie szkody majątkowej, czyli negatywnych skutków finansowych, które poniosła strona poszkodowana niewykonaniem umowy.
Zadośćuczynienie z kolei dotyczy wystąpienia krzywdy, czyli dolegliwości niemajątkowej.
Kontrahent, który nie wywiązuje się z umowy, bezsprzecznie potrafi wpłynąć na emocje drugiej strony. Tego typu dolegliwości i stany ma na celu rekompensować pokrzywdzonemu właśnie zadośćuczynienie.
Na czym polega odpowiedzialność kontraktowa?
Zgodnie z treścią art. 471 KC kontrahent zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Wyjątek stanowi jedynie sytuacja, gdy niewykonanie lub nienależyte wykonanie stanowi następstwo okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności.
Czy można domagać się zadośćuczynienie za niewykonanie umowy?
Warte podkreślenia jest także to, że stanowisko prawników w tej kwestii jest sporne.
Część doktryny i orzecznictwa uznaje, że zadośćuczynienie należne jest jedynie w przypadku odpowiedzialności za czyny niedozwolone. Jako argument, osoby te wskazują np. że jest brak w Kodeksie Cywilnym odpowiednika art. 242, występującego w Kodeksie Zobowiązań, który obowiązywał do 1974r. Przewidywał on odpowiednie stosowanie przepisów o naprawieniu szkody niemajątkowej do odpowiedzialności kontraktowej.
Drugie ze stanowisk opowiada się jednak za analogicznym stosowaniem przepisów o zadośćuczynieniu pieniężnym do odpowiedzialności za niewykonanie umowy. Podnoszona jest tutaj waga zmiany art. 448 KC, dokonanej w 1996 r. Na jej podstawie powstało prawo do uzyskania zadośćuczynienia z tytułu naruszenia każdego dobra osobistego, a nie tylko tych, które zostały zawarte się w enumeratywnym wyliczeniu ustawowym. W związku z tym, ta część doktryny interpretuje zamianę jako powstanie zasady, która zakłada naprawienie szkody niemajątkowej, wywołanej naruszeniem dobra osobistego.
Niestety w orzecznictwie nadal przeważa pierwsze, niekorzystne dla pokrzywdzonego kontrahenta, stanowisko. Zdążają się jednak wyroki, zasądzające zadośćuczynienie z tytułu niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.
W jakich sytuacjach przysługuje zadośćuczynienie?
Jako przykłady sytuacji, gdy sądy przyznawały zadośćuczynienie z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy wskazano np.:
- wady aparatu ortopedycznego, które nie zostały usunięte przez sprzedawcę
i jednocześnie narażały osobę z nich korzystającą na dyskomfort i cierpienie; - zmarnowany urlop, stanowiący konsekwencję nienależytego wykonania umowy
o świadczenie usług turystycznych.
W jaki sposób można je uzyskać?
W przypadku, gdyby zdecydowali się Państwo na próbę dochodzenia swoich praw w tym zakresie, istnieje możliwość wyboru sposobu ich realizacji. Zadośćuczynienie można uzyskać zarówno na drodze sądowej jak i alternatywnie, w wyniku porozumienia stron.
Jeżeli potrzebują Państwo:
- porady prawnej z zakresu prawa cywilnego
- pomocy w prowadzeniu sprawy cywilnej,
Zapraszamy do kontaktu – adwokat Katowice – biuro@adwokatagk.pl, tel. 322541818.
Stan prawny- 10.2024r.
Podstawa prawna:
