Zabezpieczenie roszczenia
W każdej sprawie cywilnej, którą rozpoznaje sąd powszechny lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia roszczenia. Żądanie to można wysunąć zarówno przed wszczęciem postępowania lub już w jego toku. Każda strona lub uczestnik postępowania może wystąpić o zabezpieczenie roszczenia.
[lwptoc]
Zabezpieczenie roszczenia przed wszczęciem postępowania
Jeśli sąd udzieli zabezpieczenia roszczenia przed wszczęciem postępowania, wskaże jednocześnie termin, w którym należy wnieść pismo wszczynające postęowanie. Rygorem przekroczenai tego terminu jest upadek zabezpieczenia. Termin ten nie może być dowolny. Maksymalnie może on wynosić dwa tygodnie.
Wyjątkiem jest tu zabezpieczenie w formie miesięcznego świadczenia na zapewnienie środków utrzymania w związku ze szkodą poniesioną wskutek czynu niedozwolonego wyczerpującego wskazane przez ustawodawćę znamiona (roszczenie oparte na podstawie art. 444 § 2 lub art. 446 § 2 kc). W tej sytuacji termin ten wynosi sześć miesięcy. Na uzasadniony wniosek pełnomocnika, sąd może wskazać dłuższy termin, jednak nie dłuższy niż jeden rok.
Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia roszczenia
Warunkiem udzielenia zabezpieczenia roszczenia jest wykazanie tzw. interesu prawnego. Czym jest ten interes? Otóż, Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia roszczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.
Przedsiębiorcy, którzy dochodzą roszczeń pieniężnych z tytułu transakcji handlowych, powinni pamiętać o uproszczeniu postępowania o udzielenie zabezpieczenia, które przewidział dla nich ustawodawca. Otóż, interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia uważa się za uprawdopodobniony, gdy:
- żądającym zabezpieczenia jest powód dochodzący należności zapłaty z tytułu transakcji handlowej w rozumieniu ustawy z 08 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych,
- w przypadku gdy wartość tej transakcji nie przekracza siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych, a dochodzona należność nie została uregulowana i
- od dnia upływu terminu jej płatności upłynęły co najmniej trzy miesiące.
Sposób udzielenia zabezpieczenia roszczenia
Przy wyborze sposobu udzielenia zabezpieczenia, sąd powinien uwzględnić interesy wszystkich stron. Powinien to zrobić w takiej mierze, żeby uprawnionemu zapenić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę. Co ważne, udzielenie zbezpieczenie roszczenia nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia (chyba, że ustawa stanowi inaczej).
Tryb udzielanie zabezpieczenia roszczenia
Sąd udziela zabezpieczenia roszczenia na wniosek. Jeśli postępowanie może być wszczęte z urzędu, również zabezpieczenie roszczenia może być udzielone z urzędu.
Do jakiego sądu wnosi się wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia?
Do udzielenia zabezpieczenia roszczenia właściwy jest sąd, do którego właściwości należy rozpoznanie sprawy w pierwszej instancji. Co jeśli takiego sądu nie da się ustalić? Wówczas, właściwym będzie sąd, w którego okręgu ma być wykonane postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia. Jeśli takiej podstawy nie ma, lub w przypadku, w którym postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia miałoby być wykonane w okręgach różnych sądów właściwy będzie Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia zgłoszony w toku postępowania rozpoznaje sąd tej instancji, w której toczy się postępowanie, z wyjątkiem przypadku, gdy sądem tym jest Sąd Najwyższy. Wtedy o zabezpieczeniu orzeka sąd pierwszej instancji.
Co powinien zawierać wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia?
Wniosek o udzielenie zabezpieczenia powinien odpowiadać ogólnym wymogom dla pisma procesowego. Dodatkowo, powienien zawierać:
Termin rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia roszczenia
Co do zasady, wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia, powinien być rozpoznany bezzwłocznie. Ustawodawca wskazuje, że nie powinien to być terin dłuższy niż tydzień od dnia wpływu wniosku do sądu. Jak jest w praktyce? Różnie. Często jednek ten termin mija, a postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia jak nie było, tak nie ma.
Doręczanie postanowień dotyczących zabezpieczenia roszczenia
Co do zasady, wydane na posiedzeniu niejawnym postanowienie o odmowie udzielenia zabezpieczenia, jak również postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia, które podlega wykonaniu przez organ egzekucyjny oraz dalsze postanowienia dotyczące tego zabezpieczenia, sąd doręcza tylko uprawnionemu. Doręczenia obowiązanemu postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, które podlega wykonaniu przez organ egzekucyjny, dokonuje ten organ równocześnie z przystąpieniem do wykonania tego postanowienia.
Zaskarżenie postanowienia dotyczącego zabezpieczenia roszczenia
Stan prawny: 09.2022 r.
Podstawa prawna: Kodeks cywilny
