Często słyszymy, że odpowiedzialność przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą jest niczym nieograniczona. Co to w rzeczywistości oznacza? Czy w każdym przypadku przedsiębiorca będzie odpowiadał za długi całym swoim majątkiem? Jakie są sposoby zabezpieczenia majątku przedsiębiorcy? O tym w dzisiejszym wpisie. A jeśli interesuje Cię tematyka związana z zakładaniem jednoosobowej działalności gospodarczej, zapraszam TUTAJ.

[lwptoc]

Odpowiedzialność przedsiębiorcy – kiedy powstaje?

Prowadzenie przedsiębiorstwa jest nierozerwalnie związane z zaciąganiem różnego rodzaju zobowiązań. Niezależnie od tego czy sprzedajemy, czy kupujemy jakieś towary czy usługi, na pewnym etapie działalności zobowiązani jesteśmy do świadczenia (wykonania umowy albo zapłaty za takie świadczenie drugiej strony). Zwykle termin wykonania określonego zobowiązania wynika z umowy czy faktury. W przypadku gdy termin taki nie jest określony, należy go drugiej stronie wyznaczyć, np. w wezwaniu do zapłaty.

To właśnie powyższe zobowiązania są źródłem odpowiedzialności przedsiębiorcy tzw. odpowiedzialności kontraktowej (umownej). Jeśli przedsiębiorca nie realizuje umowy, np. nie dokonuje zapłaty w terminie, można się tej zapłaty od niego domagać.

Przedsiębiorca ponosi także odpowiedzialność za wszelkie inne swoje działania. W szczególności odpowiadać będzie za wszelkiego rodzaju szkody wyrządzone w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej. Włączając w to szkody wyrządzone przez pracowników. Może to być źródłem tzw. odpowiedzialności deliktowej.

W przypadku osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą należność taka może zostać wówczas wyegzekwowana z całego jej majątku, a nie tylko z majątku przedsiębiorstwa.

Jeśli masz problem z odzyskiwaniem należności, zachęcam do zapoznania się z naszą ofertą z zakresu WINDYKACJI należności.

Odpowiedzialność przedsiębiorcy – zakres

Jak wspomniano powyżej, jedną z istotnych wad prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej jest szeroki zakres odpowiedzialności przedsiębiorcy. Odpowiedzialność ta obejmuje bowiem nie tylko majątek wchodzący w skład przedsiębiorstwa, ale także majątek prywatny przedsiębiorcy.

Majątek przedsiębiorstwa, zgodnie z definicją z kodeksu cywilnego, stanowią wszelkie zorganizowane składniki materialne i niematerialne służące do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje on zwłaszcza:

• nazwę przedsiębiorstwa,
• własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
• prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości,
• prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,
• wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
• koncesje, licencje i zezwolenia;
• patenty i inne prawa własności przemysłowej;
• majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
• tajemnice przedsiębiorstwa;
• księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Majątek prywatny to natomiast wszelkie pozostałe mienie przedsiębiorcy, które nie służy mu do wykonywania działalności. Przykładowo można tutaj wymienić mieszkanie, prywatny samochód, biżuterię, środki pieniężne na rachunku prywatnym, wyposażenie domu, itp.

W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, ewentualne egzekwowanie należności może się zatem odbywać również z tych składników majątku.

Nie ma przy tym znaczenia moment nabycia danego składnika. Zatem przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność również z mienia nabytego przed rozpoczęciem działalności.

Czy odpowiedzialność przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą można ograniczyć?

W przypadku przedsiębiorcy niepozostającego w związku małżeńskim, jego odpowiedzialność za długi jest nieograniczona.

Odmiennie sytuacja wygląda w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim z ustawową wspólnością majątkową albo z rozszerzoną wspólnością majątkową. W takiej sytuacji przedsiębiorca (z pewnymi wyjątkami) nie będzie ponosił odpowiedzialności z majątku wspólnego małżonków. Jeśli nie wiesz, czym różni się majątek osobisty od majątku wspólnego zachęcam do zapoznania się z TYM działem oraz TYM wpisem.

Pamiętać należy o tym, że w wielu przypadkach przedsiębiorstwo (lub jego elementy) również będzie stanowić majątek wspólny. Nawet mimo tego, że współmałżonek w żaden sposób nie uczestniczy w prowadzeniu tej działalności.

Natomiast osoby pozostające w związku małżeńskim, w którym funkcjonuje rozdzielność, będą ponosiły odpowiedzialność całym swoim majątkiem.

Odpowiedzialność małżonka za działania przedsiębiorcy

Zdarza się jednak tak, że odpowiedzialność przedsiębiorcy może zostać rozciągnięta na majątek wspólny małżonków. Rozróżnić należy wówczas dwie sytuacje – wierzyciel chce prowadzić egzekucję z majątku wspólnego małżonków (np. domu) lub z przedsiębiorstwa (lub jego elementów) wchodzących w skład majątku wspólnego.

Konieczne jest w takim wypadku uzyskanie tzw. klauzuli wykonalności na małżonka.

W pierwszym przypadku (zamiaru prowadzenia egzekucji z całego majątku wspólnego) konieczne jest wykazanie, że odpowiedzialność powstała w wyniku czynności dokonanej za zgodą małżonka. Ponadto okoliczność tę (zgodę małżonka) należy udokumentować dokumentem prywatnym lub urzędowym. Po spełnieniu powyższych przesłanek, możliwe będzie skierowanie egzekucji do majątku wspólnego małżonków, ale nie do majątku prywatnego współmałżonka.

W drugim z przypadków (egzekucji z przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego) konieczne jest wykazanie, że odpowiedzialność powstała w związku z prowadzeniem działalności. Podobnie jak wcześniej, potrzebny będzie co najmniej dokument prywatny lub urzędowy.

Więcej o innych formach prowadzenia działalności, w których obowiązują odmienne zasady odpowiedzialności osobistej przedsiębiorcy, w TYM dziale.

Jeśli potrzebujesz porady prawnej i zastanawiasz się czy istnieją jeszcze jakieś dodatkowe metody zabezpieczenia majątku prywatnego, zachęcamy do kontaktu – adwokat Katowice – biuro@adwokatagk.pl tel. 322541818

Podstawa prawna:

– kodeks cywilny

– ustawa kodeks rodzinny i opiekuńczy

– kodeks postępowania cywilnego

Stan prawny- czerwiec 2020 r.