W maju 2023 r. weszły w życie przepisy, umożliwiające tworzenie fundacji rodzinnych. Zagadnienie to w dalszym ciągu budzi jednak liczne wątpliwości. Czym jest fundacja rodzinna, w jaki sposób działa i dlaczego warto ją utworzyć? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć Państwu w treści poniższego artykułu.
Czym jest fundacja rodzinna?
W ustawie przeczytamy, że fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na ich rzecz. Ponadto, zadaniem fundatora jest określenie w statucie szczegółowego cel fundacji rodzinnej. Natomiast za świadczenie ustawodawca uznaje składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji. Należy tego tego dokonać zgodnie ze statutem i listą beneficjentów. W ujęciu praktycznym umożliwia ona zatem sprawne przekazanie firmy następnym pokoleniom, zabezpieczając majątek przed rozproszeniem. Stanowi jednocześnie gwarancję majątkową dla osób, określonych przez fundatora.
Kto może założyć fundację rodzinną?
Zgodnie z treścią art. 11 ustawy fundatorem fundacji rodzinnej może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która złożyła oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie. Ponadto fundacja rodzinna może być utworzona przez więcej niż jednego fundatora. Natomiast wyjątek w tym zakresie stanowi ustanawianie jej w testamencie. W takim przypadku możliwe jest założenie fundacji rodzinnej tylko przez jedną osobę.
Jak utworzyć fundację rodzinną?
- Po pierwsze należy złożyć oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej. Konieczne jest uczynienie tego przed notariuszem, w formie aktu założycielskiego lub testamentu.
- Następnie, w celu utworzenia fundacji rodzinnej, jej fundator ustala statut, który również należy sporządzić w formie aktu notarialnego.
- Po trzecie należy przekazać do fundacji rodzinnej majątek o wartości co najmniej 100 tys. zł.
- Na końcu wymagane jest zgłoszenie fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych, który prowadzony jest przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim.
Nabywa ona osobowość prawną z chwilą wpisu do tego rejestru. Fundację rodzinną można ustanowić na czas określony lub nieokreślony. To do fundatora należy określenie celu, dla którego została ona powołana.
W jaki sposób działa fundacja rodzinna?
W ramach tego rozwiązania majątek staje się własnością fundacji, która stanowi jego skuteczną ochronę przed rozdrobnieniem oraz konfliktami wśród następców prawnych.
Sama fundacja rodzinna działa poprzez swoje organy. Należą do nich zarząd oraz zgromadzenie beneficjentów, których istnienie jest obligatoryjne. Obowiązek ustanowienia rady nadzorczej zaistnieje natomiast wtedy, gdy liczba beneficjentów przekracza dwadzieścia pięć osób.
Ponadto moment osiągnięcia dochodu przez fundację jest objęty zwolnieniem z opodatkowania dochodowego. Opodatkowanie (15%) następuje dopiero w momencie dystrybucji dochodów albo likwidacji fundacji rodzinnej.
Fundacja rodzinna a prowadzenie działalności gospodarczej
Fundacja rodzinna, zgodnie z ustawą, może prowadzić działalność gospodarczą jedynie w zakresie:
- nabywanie mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
- najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
- przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
- nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
- udzielania pożyczek: spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje; spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik albo beneficjentom;
- obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
- produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;
- gospodarki leśnej.
Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą dla osób prywatnych i dla przedsiębiorców.
Podstawa prawna:
Stan prawny: 11.2024 r.
