Często podpisując różnego typu umowy, możemy spotkać się z pojęciami “warunek” i “termin:”. Co one oznaczają?  Jaka jest między nimi różnica? Odpowiedzi w dzisiejszym wpisie “Umowy – warunek a termin”.

[lwptoc]

Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą dla osób prywatnych i dla przedsiębiorców.

Warunek

Co do zasady, powstanie lub ustanie skutków danej czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego. To uzależnienie jest właśnie zastrzeżeniem warunku. Wyjątki od tej zasady mogą być przewidziane w ustawie albo wynikać z właściwości czynności prawnej. O ile nie zastrzeżono inaczej, ziszczenie się warunku nie działa wstecz. Innymmi słowy ziszczenie się warunku nie wpływa sytuację prawną stron (ich prawa i obowiązki), któe nastąpiły przed tym ziszczeniem się. Przykładem wyjątku od zasady braku mocy wstecznej ziszczenia się warunku jest sytuacja tzw. nasciturusa. Czyli dziecka poczętego, ale jeszcze nienarodzonego. Nasciturus, pomimo, że nie żyje jeszcze w chwili śmierci spadkodawcy, może po nim dziedziczyć, o ile urodzi się żywe (warunek).

Rodzaje warunków

Warunek może być zawieszający albo rozwiązujący. Ziszczenie się tego pierwszego powoduje powstanie skutków prawnych danej czynności, z kolei tego druggiego ustanie czynności prawnej.

Tzw. warunek bezprawny

Warunkiem bezprawnym może być zarówno warunek niemożliwy, jak i warunek sprzeczny z ustawą lub zasadami współżycia społęcznego. Zgodnie z orzecznictwem, warunkiem bezprawnym jest też warunek niezrozumiały, czyli taki, którego treści nie da się ustalić przy zastosowaniu wykładni oświadczeń woli.

Skutkiem zastrzeżenia warunku bezprawnego zawieszającego jest nieważność czynności prawnej. Natomiast w przypadku zastrzeżenia warunku bezprawnego rozwiązującego, przyjmuje się fikcję, że nie został on zastrzeżony.

Oczekiwanie na spełnienie warunku

Podmiot, który jest warunkowo uprawniony, może ważnie i skutecznie podejmować wszystkie czynności zmierzające do zachowania jego warunkowego prawa. Co to w praktyce oznacza? Oznacza to, że taki podmiot może nie musi bezczynnie oczekiwać aż zastrzeżony warunek się spełni. Może on aktywnie działać, o ile jego działania mają na celu ratowanie prawa, które, po spełniniu warunku będzie mu przysługiwało (np. prawo własności ruchomości).

Rozporządzanie warunkowym prawem

Późniejsze rozporządzenie warunkowym prawem (które nie jest zakazane), o ile udaremniają lub ograniczają skutek ziszczenia się warunku, automatycznie tracą moc z chwilą tego ziszczenia się warunku. Co jednak jeśli na podstawie takiego rozporządzenia, osoba trzecia nabędzie prawo lub zostanie zwolniona od obowiązku? W takiej sytuacji  zastosowanie znajdą przepisy o ochronie osób, które w dobrej wierze dokonały czynności z osobą nieuprawnioną.

Tzw. fikcja skuteczności

W praktyce może się zdarzyć tak, że strona, w której interesie leży nieziszczenie się warunku, przeszkodzi w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego w tym ziszczeniu się. Ustawodawca przewidział również i taką sytuację. Jej rozwiązaniem jest przyjęcie fikcji skuteczności. Przyjmuje się wówczas, że warunek, tak czy inaczej, sie ziścił.

Przyjęcie fikcji skuteczności działa też w odwrotnej sytuacji. Tj. w sytuacji, w której strona, której zależy na ziszczeniu się warunku, doprowadzi w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społwcznego do tego ziszczenia się. Przyjmje się wówczas, że warunek, tak czy inaczej, sie nie ziścił.

Warunek a termin – podobieństwo

Tym co niewątpliwie łączy warunek i termin jest element, a w zasadzie konieczność oczekiwania na coś. Jśli skutki danej czynności prawnej mają powstać po upływie określonego terminu, stosuje się odpowiednio uregulowania dotyczące warunku zawieszającego. W przypadku odwrotnym, tj. jeśli skutki danej czynności prawnej mają ustać po upływie określonego terminu, stosuje się odpowiednio uregulowania dotyczące warunku rozwiązującego.

Warunek a termin – różnica

Różnica pomiędzy warunkiem a terminem sprowadza się z kolei do elementu pewności. Nadejście terminu jest pewne, natomiast nadejścia warunku już nie.

Jeżeli potrzebujesz:

• porady prawnej z zakresu prawa cywilnego lub gospodarczego,
• pomocy w prowadzeniu sprawy na etapie przedsądowym lub sądowym,

zapraszamy do kontaktu – adwokat Katowice – biuro@adwokatagk.pl, tel. 32 254 18 18.

Podstawa prawna: Kodeks cywilny

Stan prawny: 06.2021 r.