Sąd stwierdził nabycie spadku i co dalej? Czy muszę zapłacić podatek? Czy możliwe jest zwolnienie od podatku od spadków i darowizn? Dzisiaj o tym kiedy nie zapłacę podatku od spadku.

Inne wpisy na temat prawa spadkowego znajdą Państwo tutaj.

Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą z zakresu PRAWA SPADKOWEGO.

[lwptoc]

Zwolnienie z 4a

Ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje różne ulgi i zwolnienia. Dzisiaj tylko o jednym z tych zwolnień, bo choć obowiązuje już od 2007 r., to okazuje się, że nie wszyscy podatnicy o nim wiedzą. A nawet jeżeli coś słyszeli, to nie wiedzą co trzeba zrobić w praktyce, a przede wszystkim w jakim terminie.

Chodzi o tzw. zwolnienie z art. 4a. Choć nie wszyscy „łapią” się na to zwolnienie, to jednak większość podatników tak. Jest tak dlatego, że najczęściej dochodzi do dziedziczenia po najbliższej rodzinie. Niedawno została uchwalona nowelizacja ustawy, która powiększyła krąg osób uprawnionych do tego zwolnienia.

Kto może być zwolniony?

Art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn wszedł w życie 1 lipca 2007 r. i obowiązuje na przyszłość. Inaczej mówiąc dotyczy spadków nabytych od tego dnia, czyli po osobach, które zmarły nie wcześniej niż 1 lipca 2007 r.

Grupa osób, które mogą skorzystać ze zwolnienia jest zamknięta. Należą do nich: małżonek, zstępny (m.in. dziecko – biologiczne i przysposobione, wnuk), wstępny (m.in. rodzice, dziadkowie), pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha. Jeżeli „łapią” się Państwo do tej grupy i Wasz spadkodawca zmarł po 30 czerwca 2007 r., to można skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.

Co zrobić i w jakim terminie?

Nabycie spadku trzeba zgłosić w urzędzie skarbowym korzystając z formularza SD-Z2. Najważniejsze by nie przegapić terminu. Początkowo (od 1.7.2007 r. do 31.12.2008 r.) termin był krótki, bo miesięczny. Od 1 stycznia 2009 r. spadkobierca ma 6 miesięcy, by spadek zgłosić w skarbówce.

Dla kogo jest nowy, dłuższy termin? Zgodnie z ustawą obowiązuje on wtedy, gdy obowiązek podatkowy powstał po 31 grudnia 2008 r. W praktyce chodzi nie tylko o sytuacje, gdy spadkodawca zmarł po tej dacie. Na dłuższy termin załapią się też spadkobiercy osoby zmarłej między 1 lipca 2007 r. a 31 grudnia 2008, o ile zgłaszają spadek na podstawie postanowienia spadkowego, które uprawomocniło się po 31 grudnia 2008 r. lub po tej dacie został zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia albo po tej dacie zostało wydane europejskie poświadczenie spadkowe.

Przykład: Ojciec podatnika zmarł 14.10.2007 r. Podatnik wystąpił do sądu o stwierdzenie nabycia spadku 10.01.2018 r., sąd wydał postanowienie 17.10.2018 r., które uprawomocniło się 08.11.2018 r. Podatnik miał w tej sytuacji 6 miesięcy na złożenie zgłoszenia, by skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku.

Czy termin zgłoszenia można przedłużyć?

Uwaga 6 miesięczny termin do zgłoszenia nabycia spadku to tzw. termin prawa materialnego. Oznacza to, że nie da się go przedłużyć, przywrócić, anulować, czy w jakikolwiek inny sposób „rozciągnąć”. Co do zasady jak minie, to podatek trzeba będzie zapłacić, niezależnie od tego, jakie szczególne okoliczności uniemożliwiały zgłoszenie w terminie. Epidemia też nie jest usprawiedliwieniem.

W związku z tym trzeba pamiętać i zdać sobie sprawę z tego, że podatnik nie musi do urzędu skarbowego iść osobiście. Zgłoszenie można wysłać pocztą – najlepiej listem poleconym. Zgłoszenie można też zrobić przez pełnomocnika. A obecnie również przez internet.

Od kiedy się liczy termin 6 miesięcy?

Co do zasady obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Chodzi zatem o moment złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku albo chwilę, kiedy upływa 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy, ponieważ wtedy również uznaje się, że spadek został przyjęty.

Natomiast w praktyce będzie chodzić o moment stwierdzenia nabycia spadku (w sądzie albo u notariusza). W zależności od tego jaką drogę do stwierdzenia nabycia spadku wybraliśmy, to termin będzie liczony od innego momentu:

• postanowienie sądu – 6 miesięcy liczymy od daty prawomocności postanowienia
• akt poświadczenia dziedziczenia – termin liczymy od daty zarejestrowania aktu, co do zasady dzień sporządzenia aktu
• europejskie poświadczenie spadkowe – termin liczymy od dnia wydania (sporządzenia) dokumentu

Kiedy postanowienie sądu jest prawomocne? Jak się dowiedzieć czy już jest prawomocne?

Obecnie co do zasady postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku będzie prawomocne na ósmy dzień od jego ogłoszenia. Przykład: sąd ogłosił postanowienie 7.09.2020 r., to co do zasady będzie ono prawomocne 15.09.2020 r.

Jeżeli jednak w ciągu tygodnia od ogłoszenia postanowienia któraś ze stron złożyła wniosek o doręczenie postanowienia z uzasadnieniem, to na prawomocność trzeba poczekać dłużej.

Druga ważna zasada jest taka, że sąd z urzędu nie zawiadomi spadkobierców, że postanowienie jest prawomocne, ale zawiadomi o tym urząd skarbowy.

Najczęstsze błędy

Najczęstsze błędy w dochowaniu 6 miesięcznego terminu pojawiają się w wypadkach postanowień sądu i to z kilku powodów:

• sądy nie mówią (nie pouczają, albo bardzo rzadko), o obowiązku podatkowym, a właściwie o możliwości zwolnienia od podatku w wypadku zgłoszenia spadku do urzędy skarbowego w terminie 6 miesięcy oraz jak liczyć ten termin
• sądy niezbyt przystępnie pouczają o tym, kiedy postanowienie stanie się prawomocne (strony nie zawsze są w stanie zapamiętać, co sąd mówi tuż po ogłoszeniu postanowienia)
• podatnicy błędnie zakładają, że termin 6 miesięcy należy liczyć się od dnia doręczenia im postanowienia z klauzulą prawomocności (co czasem trwa bardzo długo)
• podatnicy błędnie zakładają, że muszą mieć odpis postanowienia sądu, by dokonać zgłoszenia w urzędzie (postanowienia nie trzeba mieć, sąd wysyła odpis bezpośrednio do urzędu skarbowego).

Kiedy nie zapłacę podatku od spadku – podsumowanie

Krótko odpowiadając na to pytanie: podatku od spadków i darowizn nie będzie trzeba zapłacić, jeżeli spadek jest po najbliższej osobie i został zgłoszony do urzędu skarbowego w terminie.

Jeżeli potrzebujesz:

• porady prawnej z zakresu prawa spadkowego, w tym kwestii podatkowych,
• pomocy w prowadzeniu sprawy spadkowej, sprawy podatkowej,

zapraszamy do kontaktu – adwokat Katowice – biuro@adwokatagk.pl tel. 322541818

Podstawa prawna: Ustawa o podatku od spadków i darowizn, Kodeks postępowania cywilnego

Stan prawny: 10.2020 r.